Wieger Teun Dick Smit

Wieger of Kiek, zoals hij thuis werd genoemd, werd geboren op 11-09-1922 in Groningen en is opgegroeid in Den Haag. Hij was enig kind. Zijn vader: Derk Wieger Smit was telegrafist te Den Haag en tevens beheerder van het Postkantoor aldaar. Zijn moeder: Annechien Smit-Abbring was huisvrouw. Wieger was van huis uit Doopsgezind, een vrijzinnig geloof, waarin men wars is van alles wat met geweld en met wapens te maken heeft. In 1941 vertrok Wieger naar Amsterdam waar hij student werd aan het Doopsgezind Seminarium.

Wieger Smit weigerde de loyaliteitsverklaring te tekenen, die van studenten geëist werd, en werd daarom als straf naar Duitsland gedeporteerd om tewerkgesteld te worden in een wapenfabriek. Hij weigerde daar werkzaamheden te verrichten, om godsdienstige en vaderlandslievende redenen. Vervolgens werd hij in september 1943 gearresteerd omdat hij sabotage daden zou hebben verricht. In november 1943 stierf hij onder erbarmelijke omstandigheden in een Arbeitserziehungslager in het Duitse Lahde (Noordrijn-Westfalen). Het was een kamp dat speciaal was ingericht voor gestrafte tewerkgestelden”.

“Hier wordt elke wil gebroken”, was de welkomstekst boven de poort van kamp Lahde. “Lahde was een groot kamp (aldus J. Grün) waar het barbaars toeging, ‘de normale straf’, schreef Grün, is ophangen, in populariteit op de voet gevolgd door zweepslagen. Er werden ‘per week’ zeventig gevangenen opgehangen en afgezien van die zeventig stierven er een twintigtal in het hospitaal, uitgehongerd en uitgeput; tien of twintig werden er doodgeslagen of doodgeschoten omdat zij niet hard genoeg werkten. Grün hoorde later dat, toen bij de nadering van de Amerikanen het kamp werd geëvacueerd, allen die in de ziekenbarakken lagen werden doodgeschoten”.

In de Singelkerk te Amsterdam hangt een plaquette ter nagedachtenis aan vier leden van de Doopsgezinde Gemeente die door oorlogshandelingen om het leven zijn gekomen, waaronder Wieger Smit. Hij wordt ook genoemd in een jaarboekje, met als thema Doopsgezinden, van de Doopsgezinde Gemeente Amsterdam,

Nog tijdens de oorlog, bij het begin van de curatorenvergadering van de Doopsgezinde gemeente op 7 februari 1944, werd Wieger herdacht. Bij aanvang gaan alle aanwezigen staan, nu de voorzitter de student Wieger Smit herdenkt, die op 17 november 1943 in Duitsland is omgekomen. In sobere, maar gevoelvolle woorden schetst de spreker het enorme verlies voor zijn ouders, wier enig kind hij was. Maar ook de kweekschool betreurt hem: bemind ook bij zijn mede studenten, laat hij een goede herinnering achter aan een kwekeling, die een ijverig en betwaam leraar beloofde te worden.