Gerrit Dirk Hellewaard

Haarlem, 10 februari 1918 – Peres (huidig Neukieritzsch, Duitsland) 22 februari 1945.

Gerrit Hellewaard was een Bloemendaalse apothekersknecht en kantoorbediende. Hij werd op 10 februari 1918 geboren als zoon van Gerrit Dirk Hellewaard en Grietje Baas. Bij zijn keuring voor militaire dienst in maart 1937 was hellewaard 1 meter 79 lang en woog hij 65,5 kilo. Hij werd goedgekeurd en trad op 11 oktober 1937 in dienst en ging op 2 september 1938 met zogenaamd groot verlof.

Op 29 maart 1943 werd Hellewaard gedwongen tewerkgesteld bij de Fokkerfabrieken in Amsterdam. Deze Fokkerfabrieken werden door de Duitsers in de oorlog gebruikt om vliegtuigonderdelen te produceren. Niet de originele onderdelen voor Fokker vliegtuigen maar voor Duitse lesvliegtuigen en Junkers Ju-52 transportvliegtuigen. Het is niet duidelijk of Hellewaard de beroemde bombardementen op de Fokkerfabrieken heeft meegemaakt. Of dat hij op dat moment al op transport was naar Duitsland.

Hellewaard is na zijn werk in de Fokkerfabrieken in Amsterdam via kamp Amersfoort op transport gegaan naar een werkkamp in Duitsland. Het is niet duidelijk waarom Hellewaard op dit transport terecht is gekomen maar er zijn verschillende mogelijkheden. De drie meest logische zijn werkweigering, sabotage of een vluchtpoging. Dit is te herleiden vanwege het feit dat Hellewaard in Duitsland in een Arbeitserziehungslager, een zogenaamd werk-opvoedingskamp, terecht is gekomen. Men kwam namelijk alleen in dit soort kampen wanneer iemand weerstand had geboden tijdens de verplichte arbeidsinzet.

Gerrit Hellewaard wordt vastgezet in het Holländerlager Alpenrose in het gehucht Peres, ongeveer tien kilometer onder Leipzig. De meeste mensen in dit kamp werkten bij de Böhlener Werke van het Aktiengesellschaft Sächsische Werke. Hun hoofdtaak was het ruimen van het door vele bombardementen veroorzaakt puin rondom Leipzig. Het werk is zwaar en er is weinig voedsel. Uit overlevering komen verhalen naar boven waaruit blijkt dat er alleen ’s avonds gegeten werd. Een ontbijt of lunch was er niet. In de ochtend werd er alleen water of koffie gedronken, waarna de dwangarbeiders onder begeleiding van Oekraïense soldaten naar hun werk werden gemarcheerd.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat vele van de dwangarbeiders sterven van honger, uitputting of ziekte. Gerrit Dirk Hellewaard is een van deze vele doden. Op de geheim bijgehouden lijst met sterfgevallen komt zijn naam als 64e voor. Hellewaard sterft op 22 februari 1945 aan de gevolgen van difterie. Het stoffelijk overschot van Gerrit Dirk Hellewaard wordt uiteindelijk in 1952 overgebracht naar graf A 169 op de Algemene Begraafplaats te Bloemendaal.